Uprawnienia na wózki widłowe

Zgodnie z Ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. 2000 Nr 122 poz. 1321) osoby obsługujące i konserwujące urządzenia techniczne (w tym wózki widłowe) muszą posiadać zaświadczenia kwalifikacyjne potwierdzające ich wiedzę i umiejętności w tym zakresie.

Szczegółowe zasady przeprowadzania egzaminów, okres na jaki są wydawane uprawnienia oraz wzory wydawanych zaświadczeń kwalifikacyjnych określa Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych (Dz.U. 2019 poz. 1008).

Jakie są rodzaje uprawnień?

Osoby pracujące przy wszystkich urządzeniach technicznych, w tym również przy wózkach widłowych mogą posiadać dwa rodzaje uprawnień:

• do obsługi – wymagane na stanowiskach operatorów i kierowców,
• do konserwacji – wymagane na stanowiskach konserwatorów,

przy czym jedna osoba może posiadać obydwa rodzaje uprawnień.

Kategorie uprawnień

Nowe rozporządzenie w miejsce uprawnień bezterminowych wprowadziło uprawnienia terminowe oraz zmieniło kategorie uprawnień. W miejsce dotychczasowych kategorii I WJO, II WJO i III WJO zostały wprowadzone dwie kategorie:

• Wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia z wyłączeniem wózków z wysięgnikiem oraz wózków z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem (odpowiednik dawnej kat. II WJO) – ważne 10 lat
• Wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia z wysięgnikiem oraz wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem (uprawnia również do obsługi wszystkich pozostałych wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia) (odpowiednik dawnej kat. I WJO) – ważne 5 lat

Jak uzyskać uprawnienia na wózki widłowe?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami jedyną drogą do uzyskania uprawnień do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych jest zdanie egzaminu przed komisją kwalifikacyjną Urzędu Dozoru Technicznego. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest złożenie do UDT wniosku o sprawdzenie kwalifikacji oraz wniesienie opłaty egzaminacyjnej. Na przeprowadzenie egzaminu UDT ma 30 dni od dnia złożenia wniosku wraz z niezbędnymi załącznikami.

Egzamin składa się z dwóch części:

• teorii – test jednokrotnego wyboru; czas 30 minut, 15 pytań, 4 możliwe odpowiedzi, zaliczenie od 11 poprawnych odpowiedzi
• praktyki – jazda wózkiem widłowym i obsługa osprzętu roboczego

Na egzamin należy zgłosić się z dowodem tożsamości (Dowód Osobisty lub Paszport.

Po zaliczeniu egzaminu UDT wydaje stosowne zaświadczenie kwalifikacyjne.

Czy do uzyskania uprawnień niezbędne jest ukończenie kursu?

Chociaż przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych nie jest obwarowane ukończeniem szkolenia w w/w zakresie, to skorzystania z kursu znacząco zwiększa szanse na zdanie egzaminu. Na kursie nie tylko zapoznasz się z wymaganym na egzaminie zakresem wiedzy teoretycznej, ale również nabierzesz umiejętności niezbędnych do zdania egzaminu praktycznego. Podejście do egzaminu bez odpowiedniego przygotowania z dużym prawdopodobieństwem zakończy się niepowodzeniem nawet u osób posiadających wieloletnie doświadczenie w pracy na wózkach.

Jak przedłużyć termin ważności uprawnień?

Osoby, które w ciągu ostatnich 5 lat przynajmniej 3 lata pracowały przy obsłudze wózków widłowych mogą zgodnie z art. 23 ust 23 pkt. 2c ustawy o dozorze technicznym bezpłatnie przedłużyć termin ważności uprawnień na kolejne 5 lub 10 lat. W tym celu należy nie później niż na 3 miesiące przed upływem terminu ważności uprawnień złożyć do UDT wniosek o przedłużenie terminu ważności zaświadczenia kwalifikacyjnego.

Co z bezterminowymi uprawnieniami UDT?

Zgodnie z ustawą z 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o dozorze technicznym zaświadczenia kwalifikacyjne wydane przez UDT przed 1 czerwca 2019 zachowują ważność do 31 grudnia 2023. Osoby posiadające takie uprawnienia muszą wystąpić do UDT z wnioskiem o przedłużenie terminu ważności uprawnień nie później niż na 3 miesiące przed upływem tego terminu, czyli do 30 września 2023. Nie złożenie wniosku w tym terminie spowoduje konieczność ponownego zdawania egzaminu.

Co z pozostałymi rodzajami uprawnień na wózki widłowe?

Do niedawna oprócz uprawnień wydawanych przez UDT w systemie prawnym funkcjonowały jeszcze dwa rodzaje uprawnień:

• Książka operatora maszyn roboczych wydana przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego (wydawane do 31 marca 2017)
• Imienne zezwolenie do kierowania wózkami jezdniowymi z napędem silnikowym wydawane przez pracodawcę na podstawie ukończonego kursu (wydawane do 8 sierpnia 2018 r.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 8 października 2019 r. zmieniającym rozporządzenie z 2017 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz.U. 2019 poz. 1948) Imienne zezwolenia wystawione przez pracodawców:

• do dnia 31 grudnia 2004 r. – ważne do dnia 31 grudnia 2023 r.
• do dnia 31 grudnia 2014 r. – ważne do dnia 31 grudnia 2026 r.
• do dnia 8 sierpnia 2018 r. – ważne do dnia 31 grudnia 2027 r

Oznacza, to, że osoby te, jeśli chcą nadal pracować jako kierowcy wózków widłowych muszą uzyskać uprawnienia UDT przed dniem utraty ważności posiadanych uprawnień. Imienne zezwolenia tracą również ważność przy zmianie pracodawcy.

Uprawnienia wydane przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego zachowują ważność.